Органик хаягдлыг исгэн ялзмагжуулж бордоо болгодог сав
Бокаши савыг хэрхэн ашиглах вэ: Гэрийн нөхцөлд ногоо, жимсний үлдэгдэл буюу органик хаягдлыг исгэн ялзмагжуулж бордоо болгодог энэхүү савыг орон сууц, хашаа, зуслан хаана ч хэрэглэх боломжтой 🍎
Бокаши савыг хэрхэн ашиглах вэ: Гал тогооноос гарах органик хаягдал (жижиглэсэн ногоо, жимс, хүнсний үлдэгдэл)-ыг уг саванд цуглуулна. Хүнсний үлдэглийг цуглуулаад өдөрт 1 удаа савандаа хийх ба нэмж хийх бүртээ бокаши бран буюу ашигтай бичил биет агуулсан үртсийг дээрээс нь нимгэн цацаж өгнө. Дараа нь цугларсан үлдэгдлийг доош шахаж дараад савны тагийг тавьж түгжээд орхино. Үлдэгдлээ нэмж хийсээр сав бүрэн дүүрмэгц тагийг онгойлголгүйгээр тасалгааны хэмд 2 долоо хоног байлгана. Исч, хагас бордоошсон хүнсний үлдэгдлийг султгаад энгийн шороотой хольж бордоотой хөрс гаргаж авна. Хашаа, зуслангийн айлууд хашааны шороондоо шууд булаад хөрсөө бордож болно. Гэртээ хүнсний ногоо, цэцэг ургамал тарьдаг бол исгэсэн үлдэгдлээ хураан, бага зэргийн хөрстэй хольж бордоошуулан хэрэглэхэд цэцэг ногоонд гайхалтай сайн тэжээл, органик бордоо болно. (Бокашинаас гарах бүтээгдэхүүн нь бүрэн боловсорч задарсан бор шороо бус ялзмаг бордоо тул заавал хөрстэй холих эсвэл хөрсөнд хийж хэрэглэнэ - ДАНГААРАА ХӨРСИЙГ ОРЛОХГҮЙ)
♻️Бокаши бордоошуулагч саванд хийж болох хүнсний үлдэгдэл:
-Хүнсний ногоо, жимс, ургамлын үлдэгдэл
-Хоолны үлдэгдэл (шөл, усгүй байх), агшаасан будаа, талх гм
-Кофены шаар, өндөгний хальс
-Мах, загасны үлдэгдлийг маш бага хэмжээгээр хийнэ.
❌Бокашинд хийхийг хориглох зүйлс:
-Хүнсний бус буюу байгалийн гаралтай бус аливаа хог хаягдал
-Махны үлдэгдэл хэт ихээр хийх
-Үнс
-Бог, бод малын яс, арьс (тахиа, загасны зөөлөн яс хийж болно)
-Шингэн зүйлс
♻️ БОКАШИ БОРДОО ЯМАР ДАВУУ ТАЛТАЙ ВЭ?
Бокаши савнаас гарах 2 төрлийн хатуу, шингэн бордоо нь 100% органик бордоо юм. Органик бордооны үр нөлөө нь химийн бордооноос илүү удаан үргэлжлэх ба хөрсөнд хэрэгтэй бүхий л шим тэжээл, азот N, фосфор P, кали K гм элементүүдийг цогцоор нь агуулдаг.
Бүтээгдэхүүний иж бүрдэлд дараах зүйлс багтана:
Бокаши сав - цорго, дотор тагны хамт
Бокаши бран буюу үртэс 500гр
Ашиглах заавар - монгол хэл дээр
Зөвхөн 21л том бокаши саванд шингэн бордоо тосох аяга, хутгуур сэрээ дагалдана
10л сав нь орон сууцанд эсвэл бордоог бага багаар гаргаж авах айлд хялбар байдаг бол 21л том бокаши нь өрхийн хэрэгцээний жижиг талбайд ногоо тарьдаг, хүлэмжтэй, цэцэг ургамал байнга тарьдаг, мөн бокаши савыг тогтмол хэрэглэж сурсан хүмүүст илүү тохиромжтой байдаг. Ердийн 10л бокашинаас 2 дахин их багтаамжтай, дүүрэх хугацаа нь урт гэхдээ исгэх хугацаа нь ижил 14-21 хоног байна. Бокаши 10л савыг 2-3 ээлжилж хэрэглэхэд зохимжтой байдаг бол 21л сав 2 байхад хангалттай. Мөн 10л, 21л савыг ч ээлжилж хэрэглэж болно.
Түгээмэл асуултууд:
1. Бокаши сав хэр хурдан дүүрэх вэ? ⏱
Хэрэглээнээс хамаарна. Өрхийн гаргаж байгаа хүнсний үлдэгдэл, тэр дундаа бокашинд хийх боломжтой ургамал ногоо жимсний үлдэгдэл хэр их байхаас хамаарч 7-20 хоногт дүүрч болно. Айл болгоны хүнсний хэрэглээ, ам бүлийн тоо, саваа ашиглах идэвхээс хамаарч өөр байдаг.
2. Бокашиг гэрт тавихад үнэр гарах уу? Битүүмжлэл хэр вэ? 👃
Бокаши сав нь 2 давхар тагтай, цорго нь нээж хаах хавхлагатай бүрэн битүүмжлэлтэй сав байдаг. Хаалттай байхад үнэр огт гарахгүй. Нээх үед үнэр гарах ба хэр удаан исч байгаагаас хамаарч үнэр нь сул, хүчтэй байна. Иймд бокашигаа нээж хүнсний үлдэгдэл нэмэхдээ орон сууцанд бол цонх, балконоо түр нээх, байшинд бол үүдэндээ түр гаргах зэргээр агааржуулалт сайтай орчинд хийхийг зөвлөж байна.
3. Бокаши дүүрээд 14 хоног хүлээх хооронд хоолны үлдэгдлээ яах вэ? 🥕
Бокаши савыг хосоор нь хэрэглэхийг зөвлөдөг. Нэг саваа дүүргээд 14 хоног исгэх хооронд нөгөө саваа ашиглана. Зөвхөн нэг сав ашиглаж байгаа бол хүлээх хугацаандаа хүнсний үлдэгдлээ ердийнхөөр хаяна эсвэл цуглуулаад хадгалж болно, үүнийг ХЭРЭГЛЭГЧ ӨӨРӨӨ ШИЙДНЭ.
4. Бокашигаас гарсан үлдэгдлийг яах вэ? ♻️
Иссэн үлэгдлээ хөрс шороотой хольж бордоо болгоно. Орон сууцны айлууд гэртээ цэцгийн хөрсөнд хэрэглэж болно, гадаа модны нүхэнд булж болно. Хашаа зусланд газарт шууд булж болно. Бордоо хэрэгтэй хүнд өгч болно. ХЭРХЭН ХЭРЭГЛЭХЭЭ ХЭРЭГЛЭГЧ ӨӨРӨӨ УРЬДЧИЛЖ БОДОЖ, ТӨЛӨВЛӨСӨН БАЙХ ХЭРЭГТЭЙ.
5. Бокаши бран буюу зориулалтын үртсийг хэр удаан хэрэглэх вэ? ⌛️
Хэрэглээнээс хамаарна. Бокаши саваа идэвхтэй хэрэглэдэг айлд 500гр браныг 3-5 удаад нэг сав дүүргэхэд хэрэглэж дуусна. Хүн болгоны баримжаа өөр, хэрэглээ нь харилцан адилгүй байх тул үүнийг зөвхөн хэрэглэж үзээд өөрийн гэсэн баримжаатай болно.
6. Бокашинаас гарсан шингэн бордоог яах вэ? 🫗
Савны ёроолд байх цоргыг 2-3 хоног тутамд нээж шингэнийг юүлж авна. Уг шингэн бордоог 1:100 харьцаагаар усаар шингэлээд шууд цэцэг, зүлгээ усалж болно. Маш өндөр концентрацитай иссэн бордоо гарч байгаа тул ургамалд хэрэглэхдээ заавал шингэлж хэрэглэхийг анхаараарай. Хэрэглэхгүй бол угаалтуур, жорлон руу асгаж болно. Бохирын системд сөрөг нөлөө байхгүй органик шингэн болно.
7. Бокашинаас шингэн бараг гарахгүй байна? 💦
Заавал шингэн ихээр гарах албагүй. Хийсэн үлдэгдлийн шинж чанараас хамаарч шингэн их, бага янз бүр гарна. Аль болох шингэн ихтэй зүйл хийхгүй байвал зохистой. Ус ихтэй байх нь ялзмагших процест сөрөг нөлөөтэй. Айл болгоны хүнс, тэр бүү хэл тухайн үед саванд хийсэн зүйлс ч харилцан адилгүй байх тул заримдаа шингэн их гарна, заримдаа гарахгүй ч байж болно.
8. 14 хоногийн дараа нээхэд бордоо болоогүй, хийсэн зүйл хэвээрээ байна?🥦
Бокаши сав нь бор шороо болгодог бордоошуулагч сав биш, хүнсний үлдэгдлийг ашигтай бактер үржүүлж (бран буюу үртэс нь ашигтай бактераар баяжуулсан) хөрсөнд ороод задрахад бэлэн болгож буй арга юм. Иймд 14 хоногийн дараа саванд анх хийсэн үлдэгдэл өнгө зүс нь бараг өөрчлөгдөөгүй хэвээрээ шахуу гарч ирэх ба нүдэнд харагдахгүйгээр ашигтай бактерууд үржиж, бордоо болоход бэлэн болсон байдаг. Үртсээ үлдэгдэлтэйгээ үелж хийхэнд гол ач холбогдол нь байдаг тул үртсээ хэрэглэхийг орхигдуулж болохгүй.
БОКАШИ БОРДООГ АШИГЛАХ ЗААВАР
Бокаши саванд 14-21 хоног тутамд бэлэн болсон бордоог хөрстэй хольж ашиглана. Хашаа, зуслангийн газарт хэрэглэхэд хамгийн хялбар: 14-21 хоног исгэсэн ялзмагийг газарт нүх ухаад шууд булж хөрсөө бордоошуулна. Бокашиг тогтмол хэрэглэх айл хашааны хөрсөө сайжруулан, эрүүлжүүлэх зорилготой бол нэг мөр 30см орчим өргөнтэй жижиг суваг ухаад тэндээ ээлж ээлжээр ялзмаг хийж булаад явж болно.
Дулааны улирал эхэлмэгц +4-өөс +7С хэмд хөрсөн дэх бичил биетүүд идэвхжиж "ажлаа хийх" боломжтой болдог. Үүнээс хүйтэнд идэвхгүй байдаг тул бордоогоо булсан ч задрал нь явагдахгүй, дулаартал тэр чигтээ байж байдаг гэсэн үг. Гэхдээ өвлийн туршид булаад үлдээсэн байхад дулаан ормогц өөрөө бордоошоод эхлэх бөгөөд тэр үед нь ямар ч нэмэлт ажил хийх шаардлагагүй ба энэ утгаараа ажил, цаг их хэмнэдэг. Иймд газартай, хашаатай айлууд жилийн турш тасралтгүй бокаши сав хэрэглэх боломжтойгоороо ДАВУУ ТАЛТАЙ ♻💯
Орон сууцны айлууд шууд хөрсөнд булах боломжгүй учраас хамгийн хялбар арга нь цэцэг, ургамлын хөрсөнд ашиглах юм. Бокашинаас гарсан ялзмаг бордоог цэцгийн хөрсөнд ашиглахдаа:
1-р арга: Иссэн бордоог бокашинаас султгаад 50/50 харьцаагаар хөрстэй холиод энгийн сав, хувинд хийж дахин 14 хоног байлгаж бүрэн задалж, бор шороо болгоно. Энэ хугацаанд ялзмаг бараг бүрэн задарч дууссан байх ба цэцгийн саванд хийгээд шууд хэрэглэнэ. Энэ аргаар бордоотой хөрс гаргаж авахад нийт хугацаа нь сар орчим болно
2-р арга: Иссэн бордоог шууд ашиглах бол цэцгийн савны ёроолд багахан хөрс зулж хийгээд савны 1/3-д ялзмаг хийж дээрээс нь хөрсөөр дүүргэнэ. Өөрөөр хэлбэл, савны зөвхөн ёроол хэсэгт багахан ялзмаг хийж дээшээ хөрсөөр дүүргэнэ. Ялзмаг, хөрсний харьцаа ихдээ 40/60 орчим байх ба хэт их ялзмаг хийвэл хөрсөнд задрахдаа дулаан ихээр ялгаруулдаг тул ургамлын үндэс, үрсэлгээг түлж үхүүлж болзошгүйг анхаарна уу. Энэ арга нь нэмэлт хугацаа шаардахгүй, бордоогоо бокаши савнаас гаргаад шууд хэрэглэж болдог давуу талтай юм.
БОКАШИ ҮРТЭС БУЮУ БРАН
Бран нь ашигтай бичил биетээр (бактери) баяжуулсан, тусгай үртэс юм. Бактериуд нь өлсгөлөн, эрч хүчээр дүүрэн бөгөөд бокаши саванд хоолны үлдэгдэл дээр оронгуутаа л ажлаа хийж эхэлдэг🦠 Орчин нөхцөл нь зөв таарсан байхад дорхноо л үржиж өсөн нэмэгдэнэ. Битүү буюу хүчилтөрөгчгүй орчинд хамгийн сайн үрждэг тул зориулалтын бокаши саванд ашиглах, саваа битүү байлгах нь хамгийн үр дүнтэй юм.
За, баахан бичил биет үрждэг юм байна, тэгээд бордоо болгоход ямар хэрэгтэй юм гэж үү? Хоолны үлдэгдэл нь тэр чигтээ уургийн хэлхээсүүд байдаг. Уураг хэлбэрээр байхад хөрсөнд ямар ч тэжээл болохгүй. Бран доторх өнөөх олон бактериуд маань уургийг нь идэж задлан илүү жижиг хэсэг буюу амин хүчлүүд болгодог. Ургамал, ногоо нь тэдгээр амин хүчлүүдээс тэжээл авч ургана🌱 Хөрсөнд байдаг бактериуд азот, фосфор, кали болон бусад минералуудыг задалж ургамалд хэрэгтэй хоолыг нь бэлдэж өгдөг гэж ойлгож болно. Хариуд нь ургамлын үндсэн дэх амин хүчлүүд, сахараар бактериуд бас хооллодог гэнэ. Тэгэхээр энэ бол байгалийн үнэхээр гайхалтай зохилдлогоо бас ашигтай хамтын ажиллагаа байгаа биз? 💞
Хэрэглэгчид маань браныг энгийн үртсээр орлуулж болох уу гэж асуух нь бий. Чийгийг шингээх, үнэр дарах зорилгоор хоолны үлдэгдэл тэр бүү хэл хуурай жорлонгийн ялгадас дээр ч үртэс цацаж хэрэглэж болно. Гэхдээ ашигтай бактери байхгүй учраас дээр бичсэнчлэн хөрсөнд ороод задрах, ургамал тэжээл болох талаасаа нөлөөгүй юм. Тэгэхээр бокаши савандаа зориулалтын браныг нь авч хэрэглэж байгаарай. Бранаа хэмнэж, бага хэрэглэе гэвэл саваа аль болох бага онгойлгох, битүүмжлэлийг нь сайн байлгахад анхаараарай. Тэгвэл бактериуд нь өөрсдөө таатай орчиндоо өсөх боломжтой болно ☺
Үртсээ аль болох хангалттай хэмжээгээр хийж байх хэрэгтэй. Хэмнэлттэй хэрэглэх бол бага хийгээд саваа олон дахин онгойлгохгүй битүү байлгах нь бичил биетүүд илүү хурдан үржиж олшроход тустай.
Бокашиг шууд нарны тусгалд тавихгүй, гэхдээ дулаан газар байлгах хэрэгтэй. Зун үүдний пин, балкон зэрэгт тавьж болно, өвлийн улиралд тасалгааны хэмд байлгана. Гал тогоонд байвал ашиглахад хялбар байдаг.
Хүнсний ногоо, жимс, талх боов хийгээд тавьсан ч болно шүү.
Бас нэг мэдүүштэй зүйл нь цаасан уутыг үйлдвэрлэхэд гялгар уут үйлдвэрлэхээс 4 дахин их энерги (эрчим хүч) зарцуулж байдаг. Харахад бүх талаараа байгальд ээлтэй мэт санагдаж болох ч аливаа бараа бүтээгдэхүүн бидний гарт хүрч ирэхээс өмнө хэр их байгалийн нөөц, эрчим хүч зарцуулж бий болсонг ойлгодог байх хэрэгтэй юм. Бараа бүтээгдэхүүн гэнэт л агаараас бий болчихдоггүй, үйлдвэрлэхийн тулд маш их нөөц зарцуулж, тээвэр түгээлтийн олон шат дамжиж бидний гарт хүрч байдаг. 
